Mal ve hizmet sınıfları nedir?
Marka korumasında mal ve hizmet sınıfının önemi
Marka tescili, marka sahibine başvuru veya tescil kapsamında yer alan mal ve hizmetler üzerinde hukuki koruma sağlar. Başka bir deyişle, markanın korunma sınırlarını, tescil sırasında seçilen mal ve hizmet sınıfları belirler.
Mal ve hizmet sınıfları ne anlama geliyor?
Mal ve hizmet sınıfları, tüm mal ve hizmetlerin niteliklerine göre gruplandırıldığı bir sistemdir. Her sınıf belirli bir ürün veya hizmet türünü temsil eder. Örneğin; 25. sınıf giyim ürünlerini, 35. sınıf reklamcılık ve perakende hizmetlerini, 43. sınıf ise yeme-içme hizmetlerini kapsar. Marka başvurusu yapılırken, markanın hangi mal veya hizmetler üzerinde kullanılacağına karar verilir ve buna uygun sınıflar seçilir. Tescil, yalnızca bu sınıflar için koruma sağlar.
Seçilen sınıflar, başvurusu yapılan markanın hangi mal ve hizmetlerle ilişkili olarak kullanılacağını ortaya koyar. Tescil kapsamında yer almayan sınıflardaki ürün ve hizmetler bakımından, üçüncü kişilerin aynı veya benzer ibarelerle marka başvurusunda bulunması ya da marka kullanımı yapması hukuken mümkündür.
Örneğin, yalnızca 43. sınıfta yer alan restorancılık hizmetleri için tescil edilmiş bir markanın, tanınmış bir marka olması durumu hariç olmak üzere, 11. sınıfta yer alan aydınlatma cihazları için yapılan bir marka başvurusuna karşı çıkması veya bu alanda hak iddiasında bulunması mümkün değildir.
Bu nedenle, en geniş marka korumasının sağlanabilmesi için sadece mevcut faaliyet alanları değil, markanın yakın gelecekte kullanılabileceği veya genişleyebileceği potansiyel alanlar da göz önünde bulundurularak mal ve hizmet sınıfı seçimi yapılmalıdır.
Mal ve Hizmet Sınıfı Seçimi
Marka tescil başvurularında mal ve hizmetlerin sınıflandırılması, uluslararası bir düzenleme olan Nis Anlaşması'na dayanmaktadır. Türkiye, 12/07/1995 tarihli ve 95/7094 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu anlaşmaya taraf olmuş ve sınıflandırma sistemi iç hukuka da yansıtılmıştır.
Bu kapsamda, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yayımlanan ve 2024 yılı itibarıyla yürürlükte olan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ (TÜRKPATENT: 2024/2), marka başvurularında esas alınacak liste ve uygulama kurallarını belirlemektedir.
Tebliğ hükümlerine göre mal ve hizmetler 34 sınıf mal, 11 sınıf hizmet olmak üzere toplam 45 sınıfa ayrılmıştır. Marka başvurusu sırasında, bu Tebliğ’e uygun şekilde sınıf seçimi yapılır ve seçilen sınıflar markanın hukuki koruma kapsamını belirler.